Do 28 sierpnia 2008 w Muzeum Narodowym w Krakowie można oglądać wystawę fotografii autorstwa Wojciecha Plewińskiego: Fotografia, czyli świat „Szkice z kultury / Szkice z natury”. To retrospektywa 50 lat pracy twórczej artysty. Złoży się na nią blisko 300 prac: portrety ludzi znanych i nieznanych, reportaż, akty, fotografia teatralna oraz okładki “Przekroju”.
Większość prezentowanych na wystawie zdjęć powstała w trzech dekadach po Październiku ’56, choć jest też kilka fotografii z lat 90. XX wieku. Wystawa Szkice z kultury / Szkice z natury zainspirowana jest albumem zdjęć Plewińskiego wydanym w 2010 roku. Trzon albumu i wystawy tworzą portrety i teatr. Portrety tak sławne jak Zofii i Krzysztofa Komedów na łóżku w zakopiańskim pensjonacie czy mniej znane jak Mrożka z firanką wokół głowy. Galeria nazwisk, bez których nie byłoby naszej powojennej kultury. No i teatr, któremu powinno się poświęcić osobny tekst. Największe spektakle Konrada Swinarskiego, Jerzego Jarockiego, Andrzeja Wajdy, Jerzego Grzegorzewskiego. Pierwsze inscenizacje Krystiana Lupy. Teatr w Zakopanem, któremu Plewiński od początku towarzyszył. Perwersyjna para: Krzysztof Globisz i Anna Dymna w Gyubalu Wahazarze. Niezapomniana Ewa Lassek – to po prostu trzeba zobaczyć. Jedni oglądać będą tę wystawę z nostalgią, dla innych stanie się odkryciem nieznanego, piękniejszego, choć podszytego melancholią świata.
Wojciech Plewiński - rocznik 1928, urodzony w Warszawie, od 1948 roku mieszkający w Krakowie, absolwent architektury. W 1955 roku przyjęty do Związku Polskich Artystów Fotografików. Jesienią 1956 roku za pośrednictwem Barbary Hoff z redakcji Przekroju, później sławnej projektantki mody, Plewiński trafił do krakowskiego tygodnika i związał się z nim na czterdzieści lat. Samych tylko sławnych okładek z „kociakami”, czyli pięknymi dziewczętami, zrobił około pięciuset. Kilka lat później zajął się fotografią teatralną. Najdłużej pracował w Starym Teatrze, ale propozycje sypały się zewsząd. W ciągu kilkudziesięciu lat Plewiński obfotografował około 700 spektakli. Robił też portrety muzyków, pisarzy, malarzy oraz zdjęcia reportażowe. Plewiński prezentował swe prace na wystawach indywidualnych w Polsce i za granicą. Był wielokrotnie nagradzany za fotografie teatralne (podczas przeglądów w jugosłowiańskim Nowym Sadzie – 1968, 1971), otrzymał także nagrodę prasową za fotoreportaż z pielgrzymki Jana Pawła II do Polski (1979). Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi. W 2000 roku krakowski oddział Telewizji Polskiej wyprodukował półgodzinny dokument poświęcony fotografowi “Portret. Wojciech Plewiński”, zrealizowany przez Dorotę Chamczyk. W 2011 roku ukazał się pierwszy album fotografa zatytułowany “Szkice z kultury” ze wstępem Tadeusza Nyczka.
O teatralnych fotografiach Plewińskiego pisał na łamach “Gazety Wyborczej” Tadeusz Sobolewski:
“Jego zdjęcia ze spektakli są szczytem fotograficznego kunsztu. Plewiński to nasz najwybitniejszy, obok Edwarda Hartwiga, fotografik teatru (choć równocześnie był fotografem mody, a także zwierząt). Chwytał spektakl w trakcie tworzenia, często zaznaczając obecność na scenie reżysera lub scenografa. Czasem Plewiński sam reżyseruje scenę na użytek fotografii. Te zdjęcia są mądre, chwytają sens, mają głęboką perspektywę, akcja rozgrywa się na nich w wielu planach, ukazują teatr jako świat. (…) Na tych zdjęciach teatr jest jak życie, a życie jest rodzajem teatru.”
Wystawę można oglądać do 28 sierpnia 2011 r.
Muzeum Narodowe w Krakowie – Gmach Główny, al. 3 Maja 1
Zdjęcia: Wojciech Plewiński, materiały udostepnione przez Muzeum Narodowe w Krakowie
